Για μεγάλο μέρος των τελευταίων δεκαετιών τα τροχαία ατυχήματα ήταν η πιο κοινή αιτία θανάτου από τραυματισμό -η κύρια αιτία θανάτου γενικά- μεταξύ των παιδιών, των εφήβων και των νεαρών ενηλίκων στις Η.Π.Α. Αλλά τώρα μια νέα ανάλυση δείχνει ότι, τα τελευταία χρόνια, τα όπλα έχουν ξεπεράσει τα τροχαία ατυχήματα ως η κύρια αιτία θανάτου από τραυματισμό μεταξύ των ατόμων ηλικίας ενός έως 24 ετών.
Η μετάβαση, η οποία συνέβη το 2017, οφείλεται τόσο στη μείωση των θανάτων που σχετίζονται με τα οχήματα όσο και στη ζοφερή αύξηση των θανάτων που σχετίζονται με τα όπλα. Από το 2000 έως το 2020, ο αριθμός των θανάτων που σχετίζονται με πυροβόλα όπλα στην ηλικιακή ομάδα από ενός έως 24 ετών αυξήθηκε από 7,3 ανά 100.000 άτομα σε 10,28 ανά 100.000, όπως αποκαλύπτουν τα προσαρμοσμένα κατά ηλικία στοιχεία από τα Κέντρα Ελέγχου και Πρόληψης Νοσημάτων. Κατά την ίδια περίοδο, οι θάνατοι που σχετίζονται με μηχανοκίνητα οχήματα μειώθηκαν από 13,62 σε 8,31 ανά 100.000 άτομα.
“Η διασταύρωση αυτών των γραμμών τάσης καταδεικνύει πώς μια συντονισμένη προσέγγιση για την πρόληψη των τραυματισμών μπορεί να μειώσει τους τραυματισμούς και τους θανάτους -και, αντίθετα, πώς ένα πρόβλημα δημόσιας υγείας μπορεί να επιδεινωθεί ελλείψει τέτοιας προσοχής”, έγραψαν η Lois Lee, ανώτερη συνεργάτης στην ιατρική στο Νοσοκομείο Παίδων της Βοστώνης, και οι συνεργάτες της στην πρόσφατη ανάλυση των δεδομένων του CDC, η οποία δημοσιεύθηκε ως Perspective στο New England Journal of Medicine.
Η μείωση των θανάτων από τροχαία οχήματα είναι σε μεγάλο βαθμό αποτέλεσμα μιας συντονισμένης προσπάθειας για την παρακολούθηση και τη μελέτη των τροχαίων ατυχημάτων. Το Κογκρέσο ίδρυσε το 1970 την Εθνική Διοίκηση Ασφάλειας Οδικής Κυκλοφορίας (NHTSA) με στόχο τη διάσωση ζωών και την πρόληψη των τραυματισμών που σχετίζονται με την κυκλοφορία. Μια από τις βασικές ενέργειες της υπηρεσίας ήταν η δημιουργία και η διατήρηση μιας δημόσιας βάσης δεδομένων για τους θανάτους από αυτοκινητιστικά ατυχήματα στους δρόμους των ΗΠΑ, επιτρέποντας στους ερευνητές να εντοπίζουν τρόπους βελτίωσης της ασφάλειας.
Αντίθετα, δεν υπάρχει τέτοιος ομοσπονδιακός οργανισμός για τη ρύθμιση της ασφάλειας των πυροβόλων όπλων – και χρειάστηκαν δεκαετίες μόνο για την ανάπτυξη μιας εθνικής βάσης δεδομένων για την παρακολούθηση των θανάτων από πυροβόλα όπλα, σημειώνουν η Lee και οι συνάδελφοί της στην εργασία τους. Επιπλέον, από το 1996 έως το 2018, μια προσθήκη σε ένα νομοσχέδιο για τις κυβερνητικές δαπάνες που ονομάζεται τροπολογία Dickey αποθάρρυνε αποτελεσματικά τη χρηματοδότηση του CDC για την έρευνα σχετικά με την πρόληψη των τραυματισμών από όπλα. Απαγόρευε στο CDC να χρησιμοποιεί τα κεφάλαιά του για να “υποστηρίζει ή να προωθεί τον έλεγχο των όπλων”, γεγονός που είχε ως αποτέλεσμα να παγώσει η έρευνα για τη βία με όπλα στον οργανισμό. Αυτή η οδηγία με ευρεία ερμηνεία επεκτάθηκε στα Εθνικά Ινστιτούτα Υγείας στα τέλη του 2011. Το 2018 το Κογκρέσο επανερμήνευσε την τροπολογία Dickey για να επιτρέψει την εν λόγω έρευνα και η χρηματοδότηση χορηγήθηκε τελικά στα τέλη του 2019.
“Υπάρχει ισχυρή χρηματοδότηση για την έρευνα και τις παρεμβάσεις που σχετίζονται με τα μηχανοκίνητα οχήματα”, λέει ο Lee, ωστόσο “μόλις τώρα αρχίσαμε να βλέπουμε ομοσπονδιακή χρηματοδότηση για την έρευνα σχετικά με τα πυροβόλα όπλα μετά από 25 χρόνια σχεδόν μηδενικής χρηματοδότησης”.
Η Lee και οι συνάδελφοί της πιστώνουν μια σειρά από βελτιώσεις στην ασφάλεια των οχημάτων για τη διάσωση ζωών μεταξύ των παιδιών και των εφήβων. Τα μέτρα αυτά περιλαμβάνουν την αυτόματη πέδηση και τους πλευρικούς αερόσακους, καθώς και τους νόμους για τα αναμνηστικά καθίσματα και τη διαβαθμισμένη αδειοδότηση. Παρόλο που όλες οι πολιτείες των ΗΠΑ απαιτούν από τους ανθρώπους να παίρνουν άδεια και άδεια κυκλοφορίας προκειμένου να οδηγούν ένα όχημα, ένα κενό στην ομοσπονδιακή νομοθεσία επιτρέπει στους ανθρώπους σε πολλές πολιτείες να αγοράζουν ένα όπλο από έναν μη αδειοδοτημένο έμπορο χωρίς καν έλεγχο ιστορικού. Και ο ομοσπονδιακός νόμος προστατεύει τους κατασκευαστές όπλων από ορισμένες ευθύνες σε περιπτώσεις αξιώσεων αμέλειας, μεταξύ άλλων όταν τα όπλα πέφτουν στα χέρια παιδιών – με θανατηφόρες συνέπειες, σύμφωνα με την Lee και την ομάδα της.
Η Linda Degutis, λέκτορας στη Σχολή Δημόσιας Υγείας του Yale και πρώην διευθύντρια του Εθνικού Κέντρου Πρόληψης και Ελέγχου Τραυματισμών του CDC, λέει ότι τα νέα ευρήματα σχετικά με τις τάσεις πρόκλησης θανάτου στους νέους δεν προκαλούν έκπληξη. “Δεν έχουμε επικεντρωθεί τόσο πολύ στις παρεμβάσεις, στο πώς μπορούμε να κρατήσουμε τους ανθρώπους ασφαλείς, δεδομένου ότι υπάρχουν πυροβόλα όπλα στο περιβάλλον μας – και αυτό περιλαμβάνει και τα παιδιά”, λέει η Degutis, η οποία δεν συμμετείχε στη νέα ανάλυση. “Καταφέραμε να μειώσουμε τους θανάτους από τροχαία ατυχήματα σε παιδιά και νέους ενήλικες, [και] το καταφέραμε χρησιμοποιώντας παρεμβάσεις που δεν εξάλειψαν τα μηχανοκίνητα οχήματα….. Δεν έχουμε επικεντρωθεί σε αυτό το ίδιο είδος στρατηγικής με τα όπλα”.
Πολλοί εμπειρογνώμονες υποστηρίζουν ότι το υψηλό ποσοστό θανάτων από όπλα μεταξύ των νέων δεν είναι αναπόφευκτο και ότι είναι δυνατόν να αποφευχθούν οι θάνατοι αυτοί με τη συλλογή δεδομένων και την έρευνα.
“Όπως δείχνει η πρόοδος που έχει σημειωθεί στη μείωση των θανάτων από τροχαία ατυχήματα”, έγραψαν η Lee και οι συνάδελφοί της, “δεν χρειάζεται να αποδεχτούμε το υψηλό ποσοστό θανάτων που σχετίζονται με πυροβόλα όπλα μεταξύ των παιδιών και των εφήβων των ΗΠΑ”.