Από το 2012 ο διδακτορικός φοιτητής Ψυχολογίας στο Cambridge, Μίκαελ Κοσίνσκι, ανέπτυσσε μία θεωρία με βάση την οποία μπορούσε να προβλέψει πολλές πτυχές της προσωπικότητας των ανθρώπων μέσα από τις σελίδες που επισκέπτονται στο Διαδίκτυο, όπως ο σεξουαλικός προσανατολισμός, οι πολιτικές αντιλήψεις, το χρώμα του δέρματος κλπ. Κάθε αγορά που κάνουμε με τις κάρτες μας, κάθε αναζήτηση που κάνουμε στο Google, κάθε κίνηση που κάνουμε όταν το κινητό μας είναι στην τσέπη μας, κάθε «like» είναι αποθηκευμένο. Ειδικά κάθε «like».
Αυτήν τη μέθοδο, απέκτησε η SCL (Strategic Communications Laboratories), μητρική της Cambridge Analytica, η οποία δημιουργήθηκε το 2013 και κατόπιν ενεπλάκη στην καμπάνια υπέρ του Brexit και μετά στις αμερικανικές εκλογές. Όπως ανέφερε δημοσίευμα του Das Magazin το 2017, μέσω των συγκεκριμένων ψυχομετρικών μεθόδων και τεχνικών Big Data είναι δυνατή η διαμόρφωση προφίλ χρηστών με τέτοιο βαθμό ακριβείας, που καθίσταται δυνατή η μαζική αποστολή στοχευμένων, εξατομικευμένων μηνυμάτων με καταλυτικά αποτελέσματα. «Έχουμε κάνει το προφίλ της προσωπικότητας του κάθε ενηλίκου στις ΗΠΑ- 220 εκατομμύρια ανθρώπους» δηλώνει χαρακτηριστικά ο CEO της Cambridge Analytica, Αλεξάντερ Νιξ.
Η εταιρεία, σύμφωνα με το δημοσίευμα, ενεπλάκη στις καμπάνιες του Τεντ Κρουζ και μετά του Ντόναλντ Τραμπ, ενώ γίνεται λόγος για «dark posts», δηλαδή χορηγούμενα posts στο Facebook που μπορούσαν να βλέπουν μόνο χρήστες με συγκεκριμένα προφίλ. «Σχεδόν κάθε μήνυμα που έβγαλε ο Τραμπ ήταν data-driven» υποστηρίζει ο Νιξ. Όπως σημειώνεται στο ρεπορτάζ, και οι Δημοκρατικοί χρησιμοποίησαν παρόμοιες μεθόδους, αλλά δεν υπάρχουν στοιχεία που να δείχνουν πως βασίστηκαν σε ψυχομετρικά προφίλ.
Σύμφωνα με τον ίδιο τον Νιξ, η Cambridge Analytica αγοράζει προσωπικά δεδομένα από διαφορετικές πηγές, όπως τα υποθηκοφυλακεία, δεδομένα αυτοκινήτων, δεδομένα για ψώνια, κάρτες bonus, συνδρομές σε λέσχες, τι περιοδικά διαβάζεις, σε ποιες εκκλησίες πηγαίνεις. Κατόπιν, τα συνδυάζει με τους εκλογικούς καταλόγους του Ρεπουμπλικανικού Κόμματος και online δεδομένα και προβλέπει ένα προφίλ προσωπικότητας που βασίζερται σε μεγάλο βαθμό στις θεωρίες του Κοζίνσκι. Ψηφιακά ίχνη γίνονται ξαφνικά πραγματικοί άνθρωποι με φόβους, ανάγκες, ενδιαφέροντα και διευθύνσεις κατοικίας.
«Λίγο πολύ, κάθε μήνυμα που έλεγε ο Trump είχε βάση δεδομένα», θυμάται ο Alexander Nix. Την ημέρα που έγινε το τρίτο προεδρικό ντιμπέιτ μεταξύ Trump και Clinton, η ομάδα του Trump δοκίμασε 175.000 διαφορετικές παραλλαγές για τα επιχειρήματά του, προκειμένου να βρουν τις σωστές εκδοχές πάνω απ’όλα μέσω Facebook. Τα μηνύματα διέφεραν ως επί το πλείστον μόνο σε μικροσκοπικές λεπτομέρειες, προκειμένου να εστιάσουν τους αποδέκτες κατά τον βέλτιστο ψυχολογικό τρόπο: διαφορετικοί τίτλοι, χρώματα, λεζάντες, με φωτογραφία ή βίντεο. Αυτή η ακριβής προσαρμογή προσεγγίζει και τις μικρότερες ομάδες, μας εξήγησε σε συνέντευξη ο Nix. «Μπορούμε να απευθυνθούμε σε χωριά ή πολυκατοικίες με στοχευμένο τροπο. Ακόμα και σε άτομα». Σύμφωνα με τον Νιξ, η εταιρεία κέρδισε από τη συνεργασία της με τον Τραμπ, πάνω από 15 εκατομμύρια δολάρια.
Πηγές: Vice.com, huffingtonpost.gr, Das Magazine, Guardian