Οι ταινίες επιστημονικής φαντασίας, όπως το Interstellar και το Star Wars, μας έχουν συνηθίσει στην ιδέα ότι οι άνθρωποι μπορούν να ταξιδεύουν σε μακρινούς πλανήτες και αστέρια μέσα σε δευτερόλεπτα. Παρόλο που οι σύγχρονοι πύραυλοι χρειάζονται δεκαετίες για να φτάσουν στα άκρα του ηλιακού μας συστήματος, η επιστήμη προτείνει πλέον έναν τρόπο να διανύσουμε αποστάσεις εκατομμυρίων φωτεινών ετών σε χρόνο μηδέν.
Οι σκουλικότρυπες (wormholes) είναι θεωρητικές «τούνελ» στο χωροχρόνο, που δημιουργούνται όταν η βαρύτητα είναι τόσο ισχυρή ώστε να λυγίζει το ίδιο το ύφασμα του σύμπαντος. Βασισμένες στις θεωρίες του Αϊνστάιν, αυτές οι δομές λειτουργούν ως γέφυρες που συνδέουν δύο απομακρυσμένα σημεία του σύμπαντος, επιτρέποντας την άμεση μετάβαση από το ένα σημείο στο άλλο.
Η δρ Αντρέα Φοντ, θεωρητική αστροφυσικός, εξηγεί: «Οι σκουλικότρυπες είναι “τούνελ” στο χωροχρόνο που μπορούν να παρακάμψουν την κανονική απόσταση ανάμεσα σε δύο μακρινές περιοχές του σύμπαντος.»
Καθώς ο χωροχρόνος δεν είναι επίπεδος αλλά καμπυλώνεται από τη βαρύτητα, οι σκουλικότρυπες εκμεταλλεύονται αυτές τις καμπυλώσεις, δημιουργώντας μια συντομότερη διαδρομή. Ο καθηγητής Ντέγιαν Στόικοβιτς από το Πανεπιστήμιο του Μπάφαλο τονίζει: «Θεωρητικά, δεν υπάρχει όριο στην απόσταση που μπορούμε να διανύσουμε μέσω μιας δούρειας οπής. Δύο σημεία που απέχουν δισεκατομμύρια φωτεινά έτη κανονικά, μπορεί να βρίσκονται λίγα δευτερόλεπτα μακριά μέσω της δούρειας οπής.»
Εφόσον η «καμάρα» της σκουλικότρυπας είναι αρκετά μεγάλη για να χωρέσει ένα διαστημόπλοιο, θα μπορούσαμε να ταξιδέψουμε σε οποιοδήποτε σημείο του σύμπαντος πολύ πιο γρήγορα από το φως.
Η πιο δύσκολη πρόκληση είναι να κρατήσουμε τη σκουλικότρυπα ανοιχτή αρκετά ώστε να περάσουμε με ασφάλεια. Οι δούρειες οπές είναι εξαιρετικά ασταθείς και τείνουν να καταρρέουν από τις τεράστιες βαρυτικές δυνάμεις.
Η δρ Φοντ εξηγεί: «Υπάρχουν σκουλικότρυπες που είναι διαπερατές και άλλες που δεν είναι. Ακόμα και σε αυτές που είναι διαπερατές, δεν είναι πάντα δυνατό να μείνουν ανοιχτές αρκετά.»
Για να αντιμετωπιστεί αυτό, θα χρειαστεί να χρησιμοποιήσουμε «αρνητική ενέργεια» – μια μορφή ενέργειας που ασκεί απωστική δύναμη και μπορεί να σταθεροποιήσει το τούνελ. Αν και η αρνητική ενέργεια είναι μια πραγματική έννοια στην κβαντική φυσική και έχει παραχθεί σε μικρές ποσότητες σε εργαστήρια, οι ποσότητες που απαιτούνται για μια δούρεια οπή είναι προς το παρόν πέρα από τις δυνατότητες της ανθρωπότητας.
Μέχρι σήμερα δεν έχουμε άμεση απόδειξη ύπαρξης τους, όπως συμβαίνει και με τους μαύρους τρύπες πριν από μερικές δεκαετίες. Κάποιοι επιστήμονες πιστεύουν ότι ίσως είναι απλώς θεωρητικά εργαλεία για να κατανοήσουμε καλύτερα τις εξισώσεις του Αϊνστάιν.
Ωστόσο, ο καθηγητής Στόικοβιτς είναι αισιόδοξος: «Η φύση πάντα βρίσκει τρόπους να υλοποιεί λύσεις που προβλέπονται από τις νόμιμες θεωρίες. Όπως οι μαύρες τρύπες ήταν για χρόνια απίστευτες και τώρα τις βλέπουμε παντού, πιστεύω ότι το ίδιο θα συμβεί με τις σκουλικότρυπες».
Η ιδέα του ταξιδιού σε μακρινούς πλανήτες και αστέρια σε δευτερόλεπτα μέσα από σκουλικότρυπες δεν είναι πια αποκλειστικά επιστημονική φαντασία. Παρότι τα τεχνικά εμπόδια είναι τεράστια, η επιστήμη προχωρά προς την κατεύθυνση όπου τέτοια ταξίδια μπορεί να γίνουν πραγματικότητα στο μέλλον – ίσως όχι πολύ μακριά από σήμερα.