Παιδική πορνογραφία, ρητορική μίσους, προπαγάνδα υπέρ της τρομοκρατίας. Περισσότερα από 960 εκατομμύρια καταχωρήσεις τέτοιου ή άλλου προβληματικού περιεχομένου στις πλατφόρμες Amazon, Facebook, YouTube, Instagram, Pinterest, TikTok και X διαγράφηκαν το τελευταίο εξάμηνο. Το στοιχεία αυτά προκύπτουν από μια βάση δεδομένων της ΕΕ που δημιουργήθηκε ειδικά από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή στη βάση ευρωπαϊκού νόμου για τη ρύθμιση ψηφιακών υπηρεσιών (Digital Services Act). Ο νόμος υποχρεώνει τις μεγάλες διαδικτυακές πλατφόρμες και τις μηχανές αναζήτησης να διαγράφουν το εν λόγω περιεχόμενο ταχύτερα και να καθιστούν διαφανείς τους λόγους, για τους οποίους το πράττουν.
Πιο συγκεκριμένα, οι πλατφόρμες αναφέρουν στη βάση δεδομένων ποιο περιεχόμενο διέγραψαν για ποιο λόγο. Τα δεδομένα μπορούν να φιλτραριστούν και να αξιολογηθούν κατά κατηγορίες όπως ρητορική μίσους, βία ή πορνογραφία.Τον Απρίλιο καταγράφηκαν στην ευρωπαϊκή βάση δεδομένων 16 δισεκατομμύρια καταχωρίσεις από 16 μεγάλες πλατφόρμες. Εκτός από τα μεγάλα κοινωνικά δίκτυα, οι πάροχοι όπως η Zalando, η Booking.com και διάφορες υπηρεσίες της Google υποχρεούνται επίσης να αναφέρουν διαγραφές ή περιορισμό περιεχομένου.
Το TikTok διέγραψε 348 εκ. αναρτήσεις σε μικρό διάστημα
Ο τρόπος με τον οποίο οι διαδικτυακές πλατφόρμες διαχειρίζονται τις υποχρεώσεις διαγραφής και αναφοράς προβληματικού περιεχομένου διαφέρει πολύ. Την πρωτιά διασφαλίζει με περισσότερες από 14 δισεκατομμύρια αναφορές, το Google Shopping. Αντιστοιχεί στο 94% όλων των αναφορών που αναφέρθηκαν από τα τέλη Σεπτεμβρίου.
Από τότε που τέθηκε σε ισχύ ο νέος νόμος στο μέσο κοινωνικής δικτύωσης TikTok έχουν αναφερθεί σχεδόν 508 εκατομμύρια αναρτήσεις και περισσότερες από 348 εκατομμύρια έχουν διαγραφεί. Πρόκειται για το 70% των συνόλου των αναρτήσεων που αναφέρθηκε από το κινεζικό μέσο κοινωνικής δικτύωσης. Το πρώτο εξάμηνο του 2024, το Instagram ανέφερε στην ευρωπαϊκή βάση δεδομένων περίπου 19 εκατομμύρια προβληματικών αναρτήσεων, από τις οποίες διέγραψε περισσότερες από 6,6 εκατομμύρια, δηλαδή λίγο κάτω από το 35%. Στη διαδικτυακή πλατφόρμα X αναφέρθηκαν στο ίδιο διάστημα λίγο περισσότερες από 832.000 αναρτήσεις. Και από τις αρχές Απριλίου μόλις 24! Η πλατφόρμα Facebook ανέφερε 148 εκατομμύρια δημοσιεύσεις, από τις οποίες διεγράφησαν περίπου 54 εκατομμύρια που αντιστοιχεί στο ένα τρίτο.
«Οι εταιρείες μπορούν να ισχυριστούν στις εκθέσεις ό,τι θέλουν»
Η ειδική σε θέματα ψηφιοποίησης Γιούλια Κλόιμπερ από την δεξαμενή σκέψης Superrr Lab θεωρεί ότι υπάρχουν περιθώρια βελτίωσης: «Οι εταιρείες μπορούν να ισχυριστούν στις εκθέσεις διαφάνειας ό,τι θέλουν. Είναι επομένως σημαντικός ένας ενδελεχής έλεγχος των στοιχείων». Βρίσκεται στην ευθύνη των πλατφορμών να υποβάλλουν στην ευρωπαϊκή βάση δεδομένων όλες τις αποφάσεις τους στη διαχείριση προβληματικού περιεχομένου. Η Κομισιόν ωστόσο έχει το δικαίωμα να αιτηθεί πρόσβαση σε δεδομένα προκειμένου να επαληθεύσει τη συμμόρφωση προς τους κανονισμούς διαφάνειας.
Η Γιούλια Κλόιμπερ θεωρεί τη βάση δεδομένων ως «σημαντικό ορόσημο», που ρίχνει «φως στο μαύρο κουτί των διαδικτυακών πλατφορμών». Η ειδικός δηλώνει ότι «τα τελευταία χρόνια έχουμε δει τον αντίκτυπο της διαχείρισης περιεχομένου στη δημοκρατία και την κοινωνία μας. Στον δρόμο για τις ευρωεκλογές θα πρέπει να διασφαλιστεί ότι γίνεται σωστή διαχείριση της παραπληροφόρησης και των επικίνδυνων αναρτήσεων».
Είναι δεδομένο ότι ο όγκος των δεδομένων θα συνεχίσει να αυξάνεται. Από τις 17 Φεβρουαρίου, όλες οι διαδικτυακές πλατφόρμες, μηχανές αναζήτησης, με εξαίρεση μικρές εταιρείες, οφείλουν να υποβάλλουν στοιχεία σχετικά με τη διαχείριση προβληματικού περιεχομένου. Τα δεδομένα αυτά δεν εισρέουν ακόμα στη βάση δεδομένων διαφάνειας. Ωστόσο, σύμφωνα με τα σχέδια της Επιτροπής της ΕΕ, τα δεδομένα αυτά θα είναι στο μέλλον διαθέσιμα στην ιστοσελίδα της βάσης δεδομένων διαφάνειας DSA, όταν υπάρχουν οι κατάλληλες τεχνολογικές προϋποθέσεις, δήλωσε εκπρόσωπος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής.