Οι τραυματισμοί μπορεί να επουλώνονται πολύ πιο αργά στον άνθρωπο από ό,τι σε άλλα θηλαστικά, συμπεριλαμβανομένων των πλησιέστερων πρωτευόντων, λένε οι επιστήμονες.
Σε μελέτη που δημοσιεύθηκε την Τρίτη (29 Απριλίου) στο περιοδικό Proceedings of the Royal Society B: Biological Sciences, οι ερευνητές διαπίστωσαν ότι οι ανθρώπινες πληγές επουλώνονται περίπου τρεις φορές πιο αργά από τους ίδιους τραυματισμούς σε πρωτεύοντα θηλαστικά, συμπεριλαμβανομένων των χιμπατζήδων (Pan troglodytes), οι οποίοι, μαζί με τους μπονόμπο (Pan paniscus), είναι οι πλησιέστεροι συγγενείς μας.
Αυτή η διαφορά στους ρυθμούς επούλωσης μεταξύ ανθρώπων και χιμπατζήδων δεν υπήρχε μεταξύ άλλων ειδών πρωτευόντων, ούτε μεταξύ πρωτευόντων εκτός ανθρώπου και άλλων θηλαστικών, όπως τα τρωκτικά. Η ανακάλυψη υποδηλώνει ότι οι άνθρωποι ανέπτυξαν βραδύτερη επούλωση σε κάποιο σημείο της καταγωγής μας.
«Το εύρημα αυτό δείχνει ότι η αργή επούλωση πληγών που παρατηρείται στους ανθρώπους δεν είναι κοινό χαρακτηριστικό μεταξύ της τάξης των πρωτευόντων και αναδεικνύει την πιθανότητα εξελικτικών προσαρμογών στους ανθρώπους», γράφουν οι ερευνητές στην εργασία τους.
Οι ανθρώπινες πληγές επουλώνονται σε διάφορα στάδια, ξεκινώντας με την πήξη για την πρόληψη της αιμορραγίας, ακολουθούμενη από κύτταρα του ανοσοποιητικού συστήματος, όπως τα ουδετερόφιλα και τα μακροφάγα, που σπεύδουν στην περιοχή για να σκοτώσουν τα βακτήρια και να απομακρύνουν τους νεκρούς ιστούς και τα υπολείμματα. Στη συνέχεια, ο οργανισμός επιδιορθώνει τον κατεστραμμένο ιστό: Σχηματίζονται νέα αιμοφόρα αγγεία για την παροχή θρεπτικών ουσιών και τα κύτταρα του δέρματος μεταναστεύουν στην πληγή για να την καλύψουν.
Τα άλλα θηλαστικά θεραπεύονται με τον ίδιο τρόπο που θεραπευόμαστε κι εμείς, με μικρές διαφορές. Ορισμένα είδη – όπως οι αρουραίοι, τα ποντίκια, τα άλογα και οι γάτες – επουλώνονται μέσω μιας μεθόδου που ονομάζεται συστολή της πληγής, κατά την οποία οι άκρες της πληγής συσφίγγονται όπως τα ράμματα στο ράψιμο.
Στη νέα μελέτη, οι ερευνητές εξέτασαν πώς διαφέρουν οι ρυθμοί επούλωσης μεταξύ ανθρώπων, πρωτευόντων θηλαστικών και άλλων θηλαστικών.
Οι ερευνητές πρότειναν ότι η βραδύτερη επούλωση των ανθρώπων μπορεί να οφείλεται σε διαφορές στην τριχοφυΐα του σώματος, στο πάχος του δέρματος ή στην πυκνότητα των ιδρωτοποιών αδένων. Η αυξημένη συγκέντρωση ιδρωτοποιών αδένων θα οδηγούσε σε μείωση της πυκνότητας των τριχών του σώματος, αφήνοντας ενδεχομένως το δέρμα πιο ευάλωτο σε τραυματισμούς. Αυτό μπορεί να πυροδότησε την εξέλιξη ενός παχύτερου στρώματος δέρματος για να αυξηθεί η προστασία, το οποίο με τη σειρά του μπορεί να είχε ως αποτέλεσμα βραδύτερους ρυθμούς επούλωσης, προτείνουν οι ερευνητές. Οι ανθρώπινες κοινωνικές ομάδες, καθώς και οι πρώτες μας εξορμήσεις στα φαρμακευτικά φυτά, μπορεί να βοήθησαν να αμβλυνθούν τα μειονεκτήματα της βραδύτερης επούλωσης των πληγών, πρότεινε η ομάδα.
Ωστόσο, χρειάζεται περισσότερη έρευνα για να κατανοήσουμε πραγματικά τους λόγους της αργής επούλωσης, δήλωσαν οι ερευνητές.
«Μια πιο ολοκληρωμένη κατανόηση των υποκείμενων αιτιών της καθυστερημένης επούλωσης των πληγών στον άνθρωπο απαιτεί μια ολοκληρωμένη προσέγγιση που ενσωματώνει γενετικά, κυτταρικά, μορφολογικά, απολιθωμένα ανθρώπινα σκελετικά και υπάρχοντα δεδομένα μη ανθρώπινων πρωτευόντων», έγραψαν οι ερευνητές.