Ενώ οι περισσότερες εκτιμήσεις τοποθετούν τον σημερινό ανθρώπινο πληθυσμό γύρω στα 8,2 δισεκατομμύρια, μια νέα μελέτη δείχνει ότι ίσως δεν υπολογίζονται σωστά οι αγροτικές περιοχές. Αναλύοντας 300 ομάδες αγροτικών περιοχώς σε 35 χώρες, οι ερευνητές από το Πανεπιστήμιο Aalto της Φινλανδίας διαπίστωσαν αποκλίσεις μεταξύ αυτών των ανεξάρτητων πληθυσμιακών μετρήσεων και άλλων πληθυσμιακών δεδομένων που συγκεντρώθηκαν μεταξύ 1975 και 2010.
Μια τέτοια υποεκτίμηση θα μπορούσε να έχει συνέπειες όσον αφορά την κατανομή των πόρων σε μια χώρα, αλλά άλλοι εμπειρογνώμονες παραμένουν επιφυλακτικοί για το γεγονός ότι δεκαετίες καταμέτρησης του πληθυσμού θα μπορούσαν να απέχουν τόσο πολύ.
Ο Homo sapiens είναι το πιο επιτυχημένο είδος θηλαστικών στην ιστορία της Γης, και δεν είναι καν κοντά. Το είδος ευδοκιμεί σχεδόν σε όλες τις ηπείρους, σε μια ποικιλία αντίξοων συνθηκών, και υπερτερεί του δεύτερου διεκδικητή της δεύτερης θέσης -του αρουραίου- κατά τουλάχιστον ένα δισεκατομμύριο. Ωστόσο, μια νέα μελέτη υποδηλώνει ότι η εντυπωσιακή φύση του πολλαπλασιασμού της ανθρωπότητας μπορεί να έχει υποτιμηθεί σε μεγάλο βαθμό.
Οι περισσότερες εκτιμήσεις τοποθετούν τον ανθρώπινο πληθυσμό της Γης γύρω στα 8,2 δισεκατομμύρια, αλλά ο Josias Láng-Ritter -ένας μεταδιδακτορικός ερευνητής στο Πανεπιστήμιο Aalto της Φινλανδίας και κύριος συγγραφέας της μελέτης που δημοσιεύθηκε στο περιοδικό Nature Communications- ισχυρίζεται ότι αυτές οι εκτιμήσεις μπορεί να υποεκπροσωπούν σημαντικά τις αγροτικές περιοχές. «Με έκπληξη διαπιστώσαμε ότι ο πραγματικός πληθυσμός που ζει σε αγροτικές περιοχές είναι πολύ υψηλότερος από ό,τι δείχνουν τα δεδομένα για τον παγκόσμιο πληθυσμό – ανάλογα με το σύνολο των δεδομένων, οι αγροτικοί πληθυσμοί έχουν υποεκτιμηθεί κατά 53% έως 84% κατά τη διάρκεια της περιόδου που μελετήθηκε», δήλωσε ο Láng-Ritter σε δήλωση Τύπου. «Τα αποτελέσματα είναι αξιοσημείωτα, καθώς αυτά τα σύνολα δεδομένων έχουν χρησιμοποιηθεί σε χιλιάδες μελέτες και υποστηρίζουν εκτενώς τη λήψη αποφάσεων, ωστόσο η ακρίβειά τους δεν έχει αξιολογηθεί συστηματικά».
Πώς ακριβώς ελέγχετε την ακρίβεια των παγκόσμιων συνόλων δεδομένων που χρησιμοποιούνται για την εξαγωγή των συνολικών πληθυσμών εξ αρχής; Λοιπόν, με υπόβαθρο στη διαχείριση υδάτινων πόρων, ο Láng-Ritter εξέτασε ένα διαφορετικό είδος πληθυσμιακών δεδομένων που συλλέχθηκαν από αγροτικά έργα φραγμάτων-300 τέτοια έργα σε 35 χώρες, για την ακρίβεια. Τα δεδομένα αυτά επικεντρώθηκαν στα έτη 1975 έως 2010, και αυτά τα πληθυσμιακά σύνολα παρείχαν ένα σημαντικό σύνολο δεδομένων για να ελεγχθούν με άλλα σύνολα πληθυσμού που υπολογίστηκαν από οργανισμούς όπως οι WorldPop, GWP, GRUMP, LandScan και GHS-POP (τα οποία επίσης αναλύθηκαν στην παρούσα μελέτη).
«Όταν κατασκευάζονται φράγματα, μεγάλες περιοχές πλημμυρίζουν και οι άνθρωποι πρέπει να μετεγκατασταθούν», δήλωσε ο Láng-Ritter σε δήλωση Τύπου. «Ο πληθυσμός που μετεγκαθίσταται συνήθως υπολογίζεται ακριβώς επειδή οι εταιρείες φραγμάτων καταβάλλουν αποζημίωση στους πληγέντες. Σε αντίθεση με τα παγκόσμια σύνολα δεδομένων για τον πληθυσμό, αυτές οι τοπικές δηλώσεις επιπτώσεων παρέχουν ολοκληρωμένες, επιτόπιες καταμετρήσεις πληθυσμού που δεν στρεβλώνονται από τα διοικητικά όρια. Στη συνέχεια τις συνδυάσαμε με χωρικές πληροφορίες από δορυφορικές εικόνες».
Εν μέρει αυτή η ασυμφωνία πιθανώς οφείλεται στο γεγονός ότι πολλές χώρες δεν διαθέτουν τους πόρους για ακριβή συλλογή δεδομένων και η δυσκολία να ταξιδέψουν σε απομακρυσμένες αγροτικές περιοχές επιδεινώνει τις ασυμφωνίες της απογραφής-καταμέτρησης. Μια εκτεταμένη υποεκπροσώπηση των αγροτικών πληθυσμών σε όλο τον κόσμο θα μπορούσε να έχει βαθιές επιπτώσεις στις κοινότητες αυτές, καθώς οι απογραφές είναι κεντρικής σημασίας για τον καθορισμό του τρόπου κατανομής των πόρων.
Ωστόσο, η έρευνα αυτή δεν πείθει όλους. Ο Stuart Gietel-Basten από το Πανεπιστήμιο Επιστήμης και Τεχνολογίας του Χονγκ Κονγκ δήλωσε στο New Scientist ότι ενώ η αύξηση των επενδύσεων στη συλλογή δεδομένων για τον αγροτικό πληθυσμό θα ήταν επωφελής, η ιδέα ότι η Γη θα μπορούσε να περιέχει μερικά δισεκατομμύρια περισσότερους κατοίκους από όσους νομίζαμε είναι εξαιρετικά απίθανη. «Αν όντως έχουμε υποκαταμετρήσει κατά τόσο μεγάλο ποσό, αυτό είναι μια τεράστια είδηση και έρχεται σε αντίθεση με όλα τα χρόνια των χιλιάδων άλλων συνόλων δεδομένων».
Όταν προσπαθείς να μετρήσεις έναν τόσο τεράστιο πληθυσμό, μερικές εκατοντάδες ή ίσως και μερικές χιλιάδες μπορεί να ξεφύγουν από τα κενά. Αλλά μερικά εκατομμύρια ή ακόμη και δισεκατομμύρια θα ανατρέψουν την αντίληψή μας για την ανθρώπινη κατοχή σε αυτόν τον πλανήτη. Οι επιστήμονες θα χρειαστούν λίγο περισσότερα στοιχεία προτού αναθεωρήσουν δεκαετίες έρευνας σε σύνολα δεδομένων.