Παροξυσμός επικρατεί σε ΗΠΑ και Καναδά για την ολική ηλιακή έκλειψη που θα διανύσει τη Βόρεια Αμερική τις μεσημεριανές ώρες της 8ης Απριλίου, με τους Καταρράκτες του Νιαγάρα να αποτελούν τον πλέον περιζήτητο προορισμό για εκείνη την ημέρα.
Εκατομμύρια Βορειοαμερικανοί αναμένεται να συρρεύσουν στη διαδρομή που θα ακολουθήσει η ολική ηλιακή έκλειψη διασχίζοντας την ήπειρο από τα νοτιοδυτικά προς βορειοανατολικά για να θαυμάσουν ένα φαινόμενο που δεν πρόκειται να επαναληφθεί σε αυτήν την πλευρά του πλανήτη άλλη φορά πριν το 2044. Στις 8 Απριλίου κατά μήκος αυτής της διαδρομής το φως της ημέρας θα υποχωρεί μέχρι να δώσει τη θέση του στο σκοτάδι για λίγα λεπτά. Ξεκινώντας στις 11:07 πμ. (τοπική ώρα) από τις μεξικάνικες ακτές του Ειρηνικού, στη συνέχεια θα περάσει από 13 πολιτείες των ΗΠΑ και θα καταλήξει στις ανατολικές ακτές του Καναδά. Περίπου 500 πόλεις βρίσκονται πάνω στη διαδρομή που θα ακολουθήσει η έκλειψη, σύμφωνα με τη NASA.
«Τρέλα» για τους ουρανούς που θα σκοτεινιάσουν στο Νιαγάρα
Αναμφισβήτητα, ο πιο περιζήτητος προορισμός για εκείνη την ημέρα είναι οι Καταρράκτες του Νιαγάρα, με τα ξενοδοχεία και τα καταλύματα βραχυχρόνιας μίσθωσης της περιοχής να είναι κλεισμένα εδώ και καιρό και τις τιμές να έχουν τουλάχιστον τετραπλασιαστεί για τις επόμενες ημέρες από ενθουσιώδεις επισκέπτες που θέλουν να απολαύσουν σε αυτό το περιβάλλον το μοναδικό φυσικό φαινόμενο, που στην πλήρη εξέλιξή του – όταν χαθεί εντελώς ο ήλιος – θα διαρκέσει λιγότερο από τέσσερα λεπτά.
Σύμφωνα με το δήμαρχο της πόλης Νιαγκάρα Φολς στο Οντάριο του Καναδά, Τζιμ Ντιοντάτι, «στις 8 Απριλίου αναμένεται στους Καταρράκτες το μεγαλύτερο πλήθος που έχουμε αντικρύσει ποτέ», υπολογίζοντας ότι πάνω από ένα εκατομμύριο άνθρωποι θα βρεθούν στην περιοχή εκείνη την ημέρα, όταν ετησίως ο μέσος όρος των επισκεπτών στο εντυπωσιακό φυσικό μνημείο δεν ξεπερνά τα 14 εκατομμύρια άτομα.
Καθώς οι καταρράκτες βρίσκονται στα σύνορα ΗΠΑ-Καναδά, οι τοπικές αρχές και στις δύο χώρες έχουν ανακοινώσει για τις επόμενες ημέρες πληθώρα δωρεάν εκδηλώσεων και δραστηριοτήτων για το πλήθος που θα συρρεύσει στην περιοχή, από φορητά πλανητάρια και βραδιές διαστημικής ζωγραφικής, μέχρι σεμινάρια προγραμματισμού από αστροναύτες της NASA.
Δώδεκα πόλεις με το προνόμιο της θέασης της έκλειψης του αιώνα
Η ολική ηλιακή έκλειψη του 2024, η οποία θα πραγματοποιηθεί στις 8 Απριλίου, θα φέρει σε τμήματα του Μεξικού, των Ηνωμένων Πολιτειών και του Καναδά στιγμές σκοταδιού που θα μοιάζουν με αυγή ή σούρουπο ακριβώς στη μέση της ημέρας. Γνωστό ως ολική ηλιακή έκλειψη, το φυσικό φαινόμενο συμβαίνει όταν το φεγγάρι βρίσκεται παροδικά ανάμεσα στον ήλιο και τη Γη. Σύμφωνα με τη NASA, δεν θα υπάρξει άλλη ολική ηλιακή έκλειψη ορατή από τις όμορες Ηνωμένες Πολιτείες μέχρι το 2044. Η τελευταία φορά που σημειώθηκε ολική έκλειψη τέτοιας διάρκειας στη Βόρεια Αμερική ήταν στις 16 Ιουνίου 1806, όταν μια ολική έκλειψη ηλίου διάρκειας έως και 4 λεπτών και 55 δευτερολέπτων διέσχισε τις ΗΠΑ από την Μπάχα Καλιφόρνια έως το Κέιπ Κοντ μέσω Αλμπουκέρκι, Κάνσας Σίτι, Κλίβελαντ και Βοστώνης. Θα είναι η πιο σκοτεινή ολική έκλειψη ηλίου στις ΗΠΑ εδώ και 217 χρόνια.
Τι είναι η ολική έκλειψη ηλίου;
Υπάρχουν διάφοροι τύποι εκλείψεων, οι οποίοι προσφέρουν διαφορετικές όψεις είτε του ήλιου είτε της σελήνης. Όπως εξηγεί η NASA, “μια ηλιακή έκλειψη συμβαίνει όταν το φεγγάρι περνάει ανάμεσα στον ήλιο και τη Γη, ρίχνοντας μια σκιά στη Γη που είτε εμποδίζει πλήρως είτε μερικώς το φως του ήλιου σε ορισμένες περιοχές”. Μια ολική έκλειψη ηλίου σημαίνει ότι το φεγγάρι θα αποκλείσει εντελώς το πρόσωπο του ήλιου, και αν βρίσκεστε στη διαδρομή της έκλειψης, θα μπορείτε να δείτε το στέμμα του ήλιου και την εξωτερική ατμόσφαιρα, εφόσον το επιτρέπουν οι καιρικές συνθήκες. Άλλοι τύποι εκλείψεων, όπως η μερική έκλειψη ηλίου, συμβαίνουν όταν το φεγγάρι καλύπτει μόνο ένα μέρος του ήλιου, με αποτέλεσμα να σχηματίζει ένα σχήμα ημισελήνου.
Η ολική έκλειψη ηλίου συμβαίνει όταν το φεγγάρι καλύπτει ολόκληρο το πρόσωπο του ήλιου.
Πώς μπορείτε να παρακολουθήσετε με ασφάλεια μια ολική ηλιακή έκλειψη;
Οι ηλιακές εκλείψεις δεν είναι μόνο ιδιαίτερες λόγω της σχετικής σπανιότητάς τους, αλλά είναι μοναδικές και ως προς τον τρόπο παρακολούθησής τους. Για τα λίγα λεπτά που το φεγγάρι αποκλείει πλήρως τον ήλιο – γνωστά ως ολική – οι θεατές μπορούν να κοιτάξουν απευθείας τον ήλιο χωρίς προστασία των ματιών. Οποιαδήποτε άλλη στιγμή, συμπεριλαμβανομένων των ωρών πριν και μετά την ολικότητα, όταν θα δείτε μια μερική έκλειψη, είναι σημαντικό να φοράτε προστατευτικό εξοπλισμό για τα μάτια, όπως γυαλιά ηλιακής έκλειψης. “Μόλις δείτε έστω και λίγο από τον λαμπερό ήλιο να επανεμφανίζεται μετά την ολικότητα, βάλτε αμέσως ξανά τα γυαλιά έκλειψης ή χρησιμοποιήστε ένα φορητό ηλιακό παρατηρητήριο για να κοιτάξετε τον ήλιο”, εξηγεί η NASA.
Πόσο συχνά συμβαίνουν ολικές ηλιακές εκλείψεις;
Οι ηλιακές εκλείψεις, του ενός ή του άλλου είδους, συμβαίνουν μεταξύ δύο και πέντε φορές το χρόνο. Οι ολικές εκλείψεις συμβαίνουν περίπου μία φορά κάθε 18 μήνες. Ωστόσο, αυτό δεν σημαίνει ότι μία θα είναι ορατή από το σπίτι σας τόσο συχνά. Σύμφωνα με το Μουσείο Φυσικής Ιστορίας του Λονδίνου, μια ολική ηλιακή έκλειψη είναι ορατή από οποιοδήποτε μέρος περίπου μία φορά κάθε 400 χρόνια.
Για παράδειγμα, η τελευταία ολική έκλειψη ηλίου που ήταν ορατή από τις Ηνωμένες Πολιτείες συνέβη το 2017 και ακολούθησε μια διαδρομή από το Όρεγκον προς τη Νότια Καρολίνα. Φέτος, η διαδρομή της ηλιακής έκλειψης θα ξεκινήσει από το Τέξας και θα κινηθεί βορειοανατολικά προς το Μέιν. Η επόμενη ολική έκλειψη ηλίου θα συμβεί το 2026 και θα είναι ορατή από την Αρκτική, τη Γροιλανδία, την Ισλανδία και τη βόρεια Ισπανία.
Πόσο διαρκούν οι ολικές ηλιακές εκλείψεις;
Οι ολικές ηλιακές εκλείψεις μπορεί να διαρκέσουν από μερικά δευτερόλεπτα έως αρκετά λεπτά. Η διαφορά στη διάρκεια της ολικής έκλειψης έχει να κάνει με το πόσο μακριά βρίσκονται ο ήλιος, η σελήνη και η Γη σε κάθε δεδομένη στιγμή, καθώς τα δύο τελευταία σώματα κινούνται σε ελλειπτικές τροχιές.
Όταν η Γη βρίσκεται πιο μακριά από τον ήλιο -κάτι που κάνει το άστρο να φαίνεται μικρότερο- και η σελήνη βρίσκεται πιο κοντά στη Γη -κάτι που κάνει το φεγγάρι να φαίνεται μεγάλο- η ολικότητα μπορεί να διαρκέσει πάνω από επτά λεπτά. Όπως αναφέρει το Astronomy Mag, αυτές οι συνθήκες θα ευθυγραμμιστούν σε περίπου 160 χρόνια, όταν σε μια ηλιακή έκλειψη στις 16 Ιουλίου 2186, θα δούμε σχεδόν επτάμισι λεπτά ολικότητας.
Στο άλλο άκρο, αν η Γη βρίσκεται στο κοντινότερο σημείο της προς τον ήλιο και το φεγγάρι στο πιο απομακρυσμένο σημείο του από τη Γη, οι άνθρωποι δεν θα δουν μια ολική έκλειψη ηλίου, ακόμη και αν όλα τα ουράνια σώματα βρίσκονται σε ευθεία γραμμή. Δεδομένου ότι η ολικότητα εξαρτάται από την οπτική γωνία του θεατή, αυτός είναι και ο λόγος για τον οποίο κάθε πόλη θα βιώσει διαφορετικά την έκλειψη του 2024.
Φέτος, η ολικότητα θα διαρκέσει λίγο περισσότερο από τέσσερα λεπτά σε ορισμένες περιοχές, δηλαδή σημαντικά περισσότερο από τα δύο λεπτά που έζησαν οι άνθρωποι κατά τη διάρκεια της έκλειψης του 2017. Όπως σημειώνει η NASA, “κατά τη διάρκεια της ολικής έκλειψης ηλίου του 2017, το φεγγάρι βρισκόταν λίγο πιο μακριά από τη Γη από ό,τι θα είναι κατά τη διάρκεια της επερχόμενης ολικής έκλειψης ηλίου, με αποτέλεσμα η διαδρομή εκείνης της έκλειψης να είναι λίγο πιο λεπτή”. Πριν από επτά χρόνια, το μονοπάτι της ολικότητας -που δείχνει ποια μέρη του κόσμου θα μπορέσουν να δουν την ολική έκλειψη ηλίου- είχε πλάτος μόνο περίπου 62 έως 71 μίλια. Φέτος, η διαδρομή αυτή έχει πλάτος από 108 έως 122 μίλια. “Αυτό σημαίνει ότι ανά πάσα στιγμή αυτή η έκλειψη καλύπτει περισσότερο έδαφος”, εξηγεί η NASA.
Πώς να διαβάσετε τους χάρτες που δείχνουν τη διαδρομή της ηλιακής έκλειψης
Όπως σημειώνεται, η φετινή διαδρομή της ολικότητας έχει πλάτος περίπου 110 μίλια. Οι πόλεις που βρίσκονται πιο κοντά στο κέντρο του μονοπατιού θα διατηρήσουν το απόλυτο σκοτάδι περισσότερο από ό,τι εκείνες που βρίσκονται στις άκρες. Εκτός από τη μεγαλύτερη διάρκεια της ολικότητας σε σχέση με το 2017, η φετινή διαδρομή ολικότητας καλύπτει πιο πυκνοκατοικημένες περιοχές από την προηγούμενη. Αυτό σημαίνει ότι περισσότεροι άνθρωποι θα μπορέσουν να βιώσουν την ολική έκλειψη ηλίου.
Ο χάρτης της ηλιακής έκλειψης του 2024 από τη NASA δείχνει πού θα συμβεί στις 8 Απριλίου.
Οποιοδήποτε μέρος της χώρας που δεν βρίσκεται εντός της διαδρομής μπορεί να δει μια μερική έκλειψη, και όσο πιο κοντά βρίσκεται μια τοποθεσία στη λωρίδα, τόσο μικρότερη θα είναι η ημισέληνος του ορατού ήλιου. Σε αυτές τις τοποθεσίες, δεν θα είναι ασφαλές να κοιτάξετε απευθείας την έκλειψη χωρίς προστατευτικά γυαλιά ή συσκευή θέασης.
Πού είναι τα καλύτερα μέρη για να δείτε την ολική έκλειψη ηλίου του 2024;
Σύμφωνα με τη NASA, πόλεις στο Τέξας, την Οκλαχόμα, το Αρκάνσας, το Μιζούρι, το Ιλινόις, το Κεντάκι, την Ιντιάνα, το Οχάιο, την Πενσυλβάνια, τη Νέα Υόρκη, το Βερμόντ, το Νιου Χάμσαϊρ, το Μέιν και μικρά τμήματα του Τενεσί και του Μίσιγκαν θα βιώσουν την ολική έκλειψη ηλίου. Τμήματα του Μεξικού και του Καναδά θα εμπίπτουν επίσης στη διαδρομή της έκλειψης.
Ακολουθεί μία λίστα με 12 πόλεις που θα έχουν το προνόμιο όσοι τις επισκεφτούν να απολαύσουν το μοναδικό φαινόμενο
- Mazatlán, Mexico
- Torreón, Mexico
- Russellville, Arkansas
- Cape Girardeau, Missouri
- Carbondale, Illinois
- Bloomington, Indiana
- Cleveland, Ohio
- Erie, Pennsylvania
- Buffalo, Νέα Υόρκη
- Niagara, Ontario
- Burlington, Vermont
- Houlton, Maine
Η Ευρώπη εκτός παρατήρησης
Η επόμενη ολική έκλειψη ηλίου που θα είναι ορατή από την Ευρώπη πραγματοποιείται στις 12 Αυγούστου 2026. Η επόμενη μερική έκλειψη ηλίου στην Ελλάδα είναι σε 1242 ημέρες, τη Δευτέρα 08/02/2027.
Πόσο γρήγορα θα ταξιδέψει η ολική ηλιακή έκλειψη του Απριλίου;
Όταν η σκιά της σελήνης διασχίσει τη Γη στις 8 Απριλίου κατά τη διάρκεια της ολικής έκλειψης ηλίου, θα ταξιδέψει με ταχύτητα μεγαλύτερη από την ταχύτητα του ήχου. Θα διασχίσει τη Γη με ταχύτητα άνω των 2.400 χιλιομέτρων ανά ώρα στις 8 Απριλίου, σύμφωνα με τη NASA.
Ωστόσο, το πόσο γρήγορα ακριβώς θα κινηθεί εκεί που βρίσκεστε θα εξαρτηθεί από το πού βρίσκεστε.
Μια ηλιακή έκλειψη συμβαίνει στη Γη όταν ένα νέο φεγγάρι εμποδίζει τουλάχιστον μέρος του ήλιου, όπως φαίνεται από τη Γη. Όλες οι ηλιακές εκλείψεις προβάλλουν στη Γη μια μεγάλη ασαφή σκιά που ονομάζεται ημίφως. Μέσα από αυτήν, οι παρατηρητές βλέπουν μια μερική έκλειψη ηλίου, βλέποντας το φεγγάρι να αποκλείει σταδιακά μέρος του ήλιου πριν απομακρυνθεί σταδιακά.
Μόνο κατά τη διάρκεια μιας ολικής ηλιακής έκλειψης, όταν το φεγγάρι εμποδίζει όλο τον ήλιο, προβάλλεται στη Γη μια μικρότερη, πιο σκούρα κωνική σκιά που ονομάζεται ομπρέλα. Αυτό είναι το μονοπάτι της ολικότητας, και μέσα από αυτό, οι παρατηρητές βλέπουν μερικές φάσεις εκατέρωθεν της ολικής έκλειψης ηλίου.
Το πλάτος της ομπρέλας (η διαδρομή της ολικότητας) και της ημι-ομπρέλας (η ζώνη μερικής έκλειψης) εξαρτάται από την απόσταση της σελήνης από τη Γη κατά τη διάρκεια της έκλειψης. Αυτό επηρεάζει επίσης την ταχύτητα με την οποία κινείται η σκιά, όπως και η ταχύτητα περιστροφής της σελήνης και της Γης. Το φεγγάρι περιφέρεται γύρω από τη Γη από τα δυτικά προς τα ανατολικά, με τον ίδιο τρόπο που περιστρέφεται η Γη, αλλά το φεγγάρι κινείται πιο γρήγορα.
Η ημισφαιρική και η ομπρελοειδής σκιά της σελήνης προβάλλονται ως διαδρομή επειδή η Γη περιστρέφεται κάτω από την ταχύτερα κινούμενη σκιά της σελήνης. Έτσι, παρόλο που η σκιά της σελήνης κινείται κατά μήκος της Γης πολύ γρήγορα κατά τη διάρκεια μιας έκλειψης, αντισταθμίζεται από την ταχύτητα περιστροφής της Γης.
Αν και η σκιά της σελήνης θα κινούνταν ακόμη πιο γρήγορα πάνω στον πλανήτη αν δεν περιστρεφόταν, στις 8 Απριλίου, η σκιά αυτή θα κινείται εξαιρετικά γρήγορα. Ωστόσο, δεν θα ταξιδεύει με σταθερή ταχύτητα.
“Η σκιά της σελήνης θα ταξιδέψει πιο αργά στο σημείο της μεγαλύτερης έκλειψης κοντά στην πόλη Nazas του Μεξικού, όπου η διάρκεια είναι μεγαλύτερη και επίσης όπου η ταχύτητα της σκιάς είναι η χαμηλότερη”, δήλωσε ο Michael Zeiler, χαρτογράφος της έκλειψης στο GreatAmericanEclipse.com. “Καθώς η σκιά προχωρά κατά μήκος της Βόρειας Αμερικής, η ταχύτητα της σκιάς αυξάνεται επειδή η λοξή γωνία της σκιάς πάνω σε μια καμπύλη Γη έχει ως αποτέλεσμα μεγαλύτερη ταχύτητα στο έδαφος”.
Για παράδειγμα, στις 11:37 UT της 8ης Απριλίου, το γεγονός θα ξεκινήσει ως έκλειψη ηλίου στον Ειρηνικό Ωκεανό, κατά τη διάρκεια της οποίας η σκιά της σελήνης θα ταξιδεύει με την επιβλητική ταχύτητα των 10.439.792 mph (16.801.217 kph), σύμφωνα με τον διαδραστικό χάρτη Google Map της έκλειψης του ειδικού σε θέματα έκλειψης Xavier Jubier.
Καθώς τελειώνει ως έκλειψη ηλίου στον Ατλαντικό, θα ταξιδεύει με ταχύτητα 5.535.176 mph (8.908.002 kph). Ωστόσο, κοντά στο Νάζας του Μεξικού – το σημείο της μεγαλύτερης έκλειψης όπου τα κέντρα του ήλιου, της σελήνης και της Γης βρίσκονται σε τέλεια συνέργεια (ευθυγράμμιση) – θα κινείται με πεζή ταχύτητα 1.565 mph (2.519 kph). Η σκιά θα επιβραδύνει μέχρι εκείνο το σημείο και θα επιταχύνει μετά, οπότε καθώς η σκιά της σελήνης θα εισέρχεται στις ΗΠΑ στο Τέξας, θα επιταχύνει ελαφρώς στα 1.597 mph (2.570 kph). Στη συνέχεια θα επιταχύνει το ρυθμό της σε όλη την επικράτεια των ΗΠΑ και, καθώς θα φεύγει από το Newfoundland του Καναδά για τον Ατλαντικό, θα κινείται με ταχύτητα 4.727 mph (7.607 kph).
Η ολική ηλιακή έκλειψη του Απριλίου θα ταξιδέψει με ταχύτητες που κυμαίνονται από 10 εκατομμύρια μίλια την ώρα -το μισό της ταχύτητας της ταχύτερης έκρηξης υπερκαινοφανούς που έχει ποτέ ανιχνευθεί- έως και 1.565 μίλια την ώρα, δηλαδή περίπου δύο φορές την ταχύτητα ενός υπερηχητικού αεροσκάφους. Απλά βεβαιωθείτε ότι βρίσκεστε μέσα στο μονοπάτι της ολικότητας για να σταθείτε από κάτω!