Η “ασθένεια Χ“, που ήρθε στον δημόσιο λόγο από τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας για να υποδηλώσει μια υποθετική μελλοντική πανδημία, βρίσκεται στο επίκεντρο ενός τσουνάμι παραπληροφόρησης που οι Αμερικανοί συνωμοσιολόγοι ενισχύουν -και επωφελούνται από αυτήν.
Τα ψεύδη, συμπεριλαμβανομένου του ότι το άγνωστο παθογόνο υποδηλώνει μια ελιτίστικη συνωμοσία για την ερήμωση της γης, φαίνεται να προέρχονται από τις Ηνωμένες Πολιτείες, αλλά διαχέονται στην Ασία σε πολλές περιφερειακές γλώσσες, διαπίστωσαν οι ελεγκτές του AFP.
Η ταχύτατα διαδεδομένη παραπληροφόρηση, η οποία, σύμφωνα με τους ειδικούς, καταδεικνύει τους κινδύνους της μειωμένης συγκράτησης του περιεχομένου στους ιστότοπους κοινωνικής δικτύωσης, απειλεί να τροφοδοτήσει τη διστακτικότητα στα εμβόλια και να θέσει σε κίνδυνο την προετοιμασία για έκτακτες καταστάσεις δημόσιας υγείας τέσσερα χρόνια μετά το ξέσπασμα του COVID-19.
Υποδαυλίζοντας τους φόβους σχετικά με τη νόσο Χ, οι δεξιοί παράγοντες επιρροής στις Ηνωμένες Πολιτείες επωφελούνται επίσης από τις ψευδείς πληροφορίες, πουλώντας ιατρικά κιτ που περιέχουν αυτό που οι ειδικοί σε θέματα υγείας αποκαλούν αναπόδεικτη θεραπεία του COVID-19.
“Οι διακινητές παραπληροφόρησης προσπαθούν να εκμεταλλευτούν αυτή τη θεωρία συνωμοσίας για να πουλήσουν προϊόντα”, δήλωσε στο AFP ο Timothy Caulfield, από το Πανεπιστήμιο της Αλμπέρτα στον Καναδά.
“Αυτός είναι συχνά ο κύριος τρόπος εισοδήματός τους. Η σύγκρουση είναι βαθιά. Χωρίς την απαλλαγμένη από στοιχεία τρομολαγνεία για τα εμβόλια και τις κυβερνητικές συνωμοσίες, θα είχαν ελάχιστο ή καθόλου εισόδημα”.
Οι θεωρίες συνωμοσίας απογειώθηκαν ιδιαίτερα αφού το Παγκόσμιο Οικονομικό Φόρουμ -ένας μαγνήτης παραπληροφόρησης- συγκάλεσε τον Ιανουάριο ένα πάνελ με θέμα “Προετοιμασία για την ασθένεια Χ” που επικεντρώθηκε σε μια πιθανή μελλοντική πανδημία.
Πώληση προϊόντων
Ο Άλεξ Τζόουνς, ο ιδρυτής της ιστοσελίδας InfoWars, ο οποίος έχει βγάλει εκατομμύρια με τη διάδοση θεωριών συνωμοσίας για μαζικούς πυροβολισμούς και την COVID-19, ισχυρίστηκε ψευδώς στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης ότι υπάρχει ένα παγκοσμιοποιημένο σχέδιο για την ανάπτυξη της ασθένειας Χ ως “γενοκτονικό φονικό όπλο”.
Καθώς η συνωμοσία εξαπλώθηκε στην Κίνα, οι αναρτήσεις που μοιράστηκαν στο TikTok και το X (πρώην Twitter) ισχυρίζονταν ότι η κινεζική κυβέρνηση έβγαζε κινητούς φούρνους αποτέφρωσης για να αντιμετωπίσει τους “μαζικούς θανάτους”.
Αλλά χρησιμοποιώντας αντίστροφη αναζήτηση εικόνων, οι ελεγκτές γεγονότων του AFP διαπίστωσαν ότι τα βίντεο στις αναρτήσεις έδειχναν στην πραγματικότητα υπηρεσίες αποτέφρωσης κατοικίδιων ζώων.
Τον περασμένο Οκτώβριο, οι ελεγκτές του AFP διέψευσαν διαδικτυακές αναρτήσεις στη Μαλαισία που ισχυρίζονταν ότι οι νοσοκόμες αναγκάζονταν να κάνουν ένα ανύπαρκτο εμβόλιο για την ασθένεια Χ.
Ο Αμερικανός καρδιολόγος Peter McCullough, γνωστός για τη διάδοση παραπληροφόρησης για το COVID-19, ισχυρίστηκε χωρίς στοιχεία ότι η νόσος Χ “αναμένεται να κατασκευαστεί σε βιολογικό εργαστήριο”.
Έκανε τον ισχυρισμό αυτό στον ιστότοπο της The Wellness Company, ενός προμηθευτή συμπληρωμάτων διατροφής με έδρα τις ΗΠΑ, όπου υπηρετεί ως επικεφαλής επιστημονικός υπεύθυνος.
Προτρέποντας τους ανθρώπους να “είναι έτοιμοι” για την ασθένεια Χ, ο ιστότοπος προσφέρει ένα “ιατρικό κιτ έκτακτης ανάγκης” για περίπου 300 δολάρια, το οποίο περιέχει φάρμακα, συμπεριλαμβανομένης της ιβερμεκτίνης, μιας μη αποδεδειγμένης θεραπείας του COVID-19.
Το Gateway Pundit, ένας δεξιός ιστότοπος διαβόητος για τις θεωρίες συνωμοσίας, προώθησε επίσης τα κιτ σε ένα χορηγούμενο μήνυμα με τίτλο “‘DISEASE X’-Are The Globalists Planning Another Pandemic?”.
“Μην πιαστείτε απροετοίμαστοι”, ανέφερε το μήνυμα, οδηγώντας τους αναγνώστες σε έναν σύνδεσμο για να παραγγείλουν τα κιτ.
Η παραπληροφόρηση δεν αμφισβητείται
“Η διάδοση θεωριών συνωμοσίας για να βγάλουν χρήματα είναι ένα κόλπο που έχει καθιερωθεί από καιρό στη δεξιά”, δήλωσε στο AFP η Julie Millican, αντιπρόεδρος του αριστερού παρατηρητηρίου Media Matters.
“Αυτοί που είναι πιο πιθανό να διαδίδουν θεωρίες συνωμοσίας” για θέματα όπως η ασθένεια Χ, πρόσθεσε η ίδια, “αναζητούν επίσης έναν τρόπο να εκμεταλλευτούν το ακροατήριό τους για να επωφεληθούν από αυτό”.
Οι εταιρείες The Wellness Company και Gateway Pundit δεν απάντησαν στα αιτήματα του AFP για σχολιασμό.
Μεγάλο μέρος της παραπληροφόρησης φαίνεται να μένει αναπάντητο, καθώς πλατφόρμες όπως η X μειώνουν τον περιορισμό του περιεχομένου σε ένα κλίμα περικοπών κόστους που έχει αποψιλώσει τις ομάδες εμπιστοσύνης και ασφάλειας.
Οι θεωρίες συνωμοσίας βασίζονται στην αυξανόμενη διστακτικότητα για τα εμβόλια μετά το COVID-19, το οποίο είναι πιθανό να έχει “εκτεταμένες” επιπτώσεις στη δημόσια υγεία, δήλωσε η Τζένιφερ Ράιχ, κοινωνιολόγος στο Πανεπιστήμιο του Κολοράντο Ντένβερ.
“Μετά το COVID, έχουμε δει μείωση της υποστήριξης για τα παιδικά εμβόλια και μεγαλύτερη υποστήριξη στις έρευνες για τα δικαιώματα των γονέων να απορρίπτουν τα εμβόλια για τα παιδιά τους”, δήλωσε η Ράιχ στο AFP.
Ορισμένοι πιστοί των συνωμοσιών της ασθένειας Χ ορκίστηκαν να απορρίψουν μελλοντικά εμβόλια, σύμφωνα με αναρτήσεις στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης που παρακολούθησε το AFP, μια στάση που θα μπορούσε να περιορίσει την ανταπόκριση σε πραγματικές καταστάσεις έκτακτης ανάγκης για την υγεία.
“Η παραπληροφόρηση μπορεί επίσης να οδηγήσει ορισμένα τμήματα του πληθυσμού να λάβουν είτε αναποτελεσματικά είτε ακόμη και επιβλαβή μέτρα κατά τη διάρκεια μιας επιδημίας”, δήλωσε στο AFP ο Chunhuei Chi, καθηγητής παγκόσμιας υγείας στο Πολιτειακό Πανεπιστήμιο του Όρεγκον.
“Μπορεί να γίνει ένα σημαντικό εμπόδιο για μια κοινωνία να είναι προληπτική στην προετοιμασία και την πρόληψη μιας αναδυόμενης μεταδοτικής ασθένειας”.