Η πρόβλεψη του Διεθνούς Οργανισμού Ερευνών για τον Καρκίνο, Τμήματος του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας, βασισμένη σε στοιχεία από 185 χώρες, που αναφέρεται σε 35 εκατομμύρια κρούσματα καρκίνου ετησίως μέχρι το 2050 και σε 18 εκατομμύρια θανάτους, δεν εξέπληξε την επιστημονική κοινότητα.
Ογκολόγοι, χειρουργοί και γιατροί άλλων ειδικοτήτων, που συμμετείχαν σε εκδήλωση της Ελληνικής Αντικαρκινικής Εταιρείας στα Χανιά, εκτιμούν πως η αύξηση του προσδόκιμου ζωής σε συνδυασμό με τον σύγχρονο, επιβαρυντικό τρόπο ζωής ευθύνονται για την αύξηση των κρουσμάτων και στη χώρα μας.
Η κ. Σταυρούλα Μανωλάκου, ογκολόγος-παθολόγος, υποψήφια διδάκτωρ της Ιατρικής Σχολής του Πανεπιστημίου Κρήτης, τόνισε πως «ο καρκίνος, καθότι είναι και η νόσος του γήρατος, λογικά και αναμενόμενα θα καταγράψει αύξηση τα επόμενα χρόνια και μέχρι το 2035 κατά 25% παγκοσμίως, οπότε θα είναι καίριο μέλημα της ιατρικής κοινότητας για περισσότερες διαγνωστικές εξελίξεις, νέες τεχνολογίες και καινοτομίες στον τομέα αυτό».
Η ίδια, πάντως, σημειώνει πως το θαύμα του καρκίνου δεν είναι η θεραπεία του αλλά η πρόληψή του, επισημαίνοντας πως η πρώιμη διάγνωση μπορεί να καταστήσει τη νόσο δυνητικά ιάσιμη κι αν όχι, μια χρόνια νόσο.
Οι δυσοίωνες προβλέψεις για αύξηση των περιστατικών καρκίνου επιβάλλουν τη χάραξη μιας στρατηγικής σε επίπεδο Εθνικού Συστήματος Υγείας, δεδομένου ότι το κόστος των θεραπειών είναι συνήθως δυσβάσταχτο. Άποψη του ιατρικού κόσμου που εμπλέκεται με την πρόληψη και αντιμετώπιση του καρκίνου είναι πως η θεραπεία του θα πρέπει να είναι ανθρωποκεντρική. Όπως χαρακτηριστικά ανέφερε ο κ. Γιώργος Πετράκης, χειρουργός, επιμελητής Β’ στο Νοσοκομείο Χανίων, «είναι ανάγκη η όποια θεραπεία να έχει επίκεντρο τον άνθρωπο και όχι τα οικονομικά και μ’ αυτόν τον τρόπο οι εκάστοτε κυβερνήσεις να βρουν λύσεις, ώστε να καλύψουν τα τεράστια έξοδα των θεραπειών».
Ο κ. Πετράκης υπενθύμισε πως το προηγούμενο έτος 66.000 Έλληνες εμφάνισαν κάποιας μορφής καρκίνο, εκ των οποίων οι 33.000 κατέληξαν.
«Θεραπείες υπάρχουν, σύγχρονες, ανοσοθεραπείες, οι οποίες όμως κοστίζουν πάρα πολύ κι αυτό θα είναι η πρόκληση των νέων οικονομικών της Υγείας. Όσον αφορά την ελληνική πραγματικότητα, απαίτηση όλων των γιατρών και της επιστημονικής κοινότητας είναι να υπάρχει ένα ενιαίο αρχείο καταγραφής και παρακολούθησης των νεοπλασιών, να υπάρχουν κατευθυντήριες οδηγίες και εφαρμογή στην κλινική πράξη διαγνωστικών και θεραπευτικών πρωτοκόλλων, ώστε να υπάρχει ενιαία παροχή υγείας στους ασθενείς», σημείωσε.
Η γήρανση του πληθυσμού και οι περιβαλλοντικοί παράγοντες λειτουργούν αρνητικά τη στιγμή που σημαντικό μέρος του πληθυσμού έχει ξεχάσει τη μεσογειακή διατροφή, την καθημερινή άσκηση και ζει φορτωμένο με άγχη. Σύμφωνα με την ογκολόγο κ. Σταυρούλα Μανωλάκου, «αυτό που αφορά το ατομικό μας επίπεδο είναι το κάπνισμα, το αλκοόλ, η κακή διατροφή και η μειωμένη φυσική άσκηση και πολλοί αναφέρουν το ψυχολογικό στρες, το οποίο είναι η καθημερινότητά μας. Παρ’ όλα αυτά, θα έλεγε κανείς ότι το στρες επιφέρει όλα τα υπόλοιπα».
Η ΣΗΜΑΣΙΑ ΤΗΣ ΠΡΟΛΗΨΗΣ
Σημαντικά “όπλα” ο τρόπος ζωής και ο έλεγχος
Οι ογκολόγοι επιμένουν στην πρόληψη και επαναλαμβάνουν πως τα “όπλα” στη “μάχη” κατά του καρκίνου είναι ο τρόπος ζωής και ο προληπτικός έλεγχος. Εξίσου επιβαρυντικό, ωστόσο, μπορεί να είναι το περιβάλλον.
Στην εκδήλωση του Παραρτήματος Χανίων της Ελληνικής Αντικαρκινικής Εταιρείας, η κ. Μανωλάκου έκανε ειδική αναφορά σε δύο μελέτες που παρουσιάστηκαν τα δύο τελευταία χρόνια στο Ευρωπαϊκό Συνέδριο Ογκολογίας. Η μία συσχετίζει την περιβαλλοντική ρύπανση με την εμφάνιση μετάλλαξης και τον καρκίνο του πνεύμονα σε μη καπνιστές και η δεύτερη συσχετίζει την περιβαλλοντική ρύπανση με την εμφάνιση καρκίνου του μαστού.
Η κ. Ζωή Γιαννούση, ψυχολόγος, συστημική ψυχοθεραπεύτρια, με εμπειρία πολλών ετών σε ογκολογικές κλινικές σε Ελλάδα και Κύπρο, μίλησε για την ανάγκη συμπερίληψης της ψυχολογικής στήριξης του ογκολογικού ασθενούς στο δημόσιο Σύστημα Υγείας.
«Οι έρευνες δείχνουν ότι, όταν η ψυχολογική φροντίδα παρέχεται συνολικά από το Σύστημα Υγείας και εκεί που ο ασθενής περιθάλπεται, είναι πιο αποτελεσματική και καλύτερη, γιατί η ψυχολογία είναι ένα κομμάτι της φροντίδας του ασθενούς και άρα καλύτερα να υπάρχει μια διεπιστημονική προσέγγιση».
Στη σημασία της συνεργασίας μεταξύ Πολιτείας, εθελοντικών ομάδων και Αυτοδιοίκησης, ώστε να υπάρξουν συγκεκριμένοι τρόποι αντιμετώπισης της έξαρσης του καρκίνου, αναφέρθηκε ο πρόεδρος του Παραρτήματος Χανίων της Ελληνικής Αντικαρκινικής Εταιρείας κ. Μανόλης Φραγκάκης.
Πάντως, παρά τις τάσεις και τα στοιχεία διεθνώς, ο καρκίνος εξακολουθεί να προκαλεί πόνο και απώλειες, όμως χάρη στις νέες μεθόδους θεραπειών και την πρώιμη διάγνωση, δεν είναι πια ανίκητος.