Βραχιόλια που βρέθηκαν στον τάφο της αρχαίας αιγυπτιακής βασίλισσας Χετεφέρ Α’ – μητέρας του Χέοπα, του φαραώ που έχτισε τη Μεγάλη Πυραμίδα της Γκίζας – αποκαλύπτουν νέες πληροφορίες για τα εμπορικά δίκτυα που κάποτε συνέδεαν το Παλαιό Βασίλειο με την Ελλάδα.
Μετά την ανάλυση δειγμάτων που ελήφθησαν από τα κοσμήματα, μια διεθνής ομάδα αρχαιολόγων διαπίστωσε ότι τα βραχιόλια περιείχαν χαλκό, χρυσό και μόλυβδο. Υπήρχαν επίσης στολίδα κατασκευασμένα με ημιπολύτιμους πολύτιμους λίθους, όπως τυρκουάζ, λάπις λάζουλι και καρνεόλη, τα οποία ήταν κοινά χαρακτηριστικά στα αρχαία αιγυπτιακά κοσμήματα, σύμφωνα με ανακοίνωση.
Ωστόσο, τα κομμάτια, συμπεριλαμβανομένου ενός που απεικονίζει μια πεταλούδα, περιείχαν επίσης ίχνη αργύρου, παρά το γεγονός ότι δεν υπήρχαν γνωστές τοπικές πηγές του πολύτιμου μετάλλου στην αρχαία Αίγυπτο το 2600 π.Χ., όταν κατασκευάστηκαν τα αντικείμενα. Η ομάδα εξέτασε την αναλογία των ισοτόπων – ατόμων που έχουν διαφορετικό αριθμό νετρονίων από τον συνηθισμένο στους πυρήνες τους – στον μόλυβδο. Με βάση αυτή την ανάλυση, οι ερευνητές διαπίστωσαν ότι τα υλικά “συνάδουν με μεταλλεύματα από τις Κυκλάδες”, μια ομάδα ελληνικών νησιών στο Αιγαίο Πέλαγος, καθώς και με εκείνα από το Λαύριο, μια πόλη στη νότια Ελλάδα, σύμφωνα με τη μελέτη που δημοσιεύθηκε στο τεύχος Ιουνίου του Journal of Archaeological Science: Reports.
“Η προέλευση του αργύρου που χρησιμοποιήθηκε για [αντικείμενα] κατά την τρίτη χιλιετία παρέμενε μυστήριο μέχρι τώρα”, ανέφερε στην ανακοίνωση η επικεφαλής συγγραφέας Karin Sowada, λέκτορας στο Τμήμα Ιστορίας και Αρχαιολογίας του Πανεπιστημίου Macquarie στο Σίδνεϊ. “Αυτό το νέο εύρημα καταδεικνύει, για πρώτη φορά, την πιθανή γεωγραφική έκταση των εμπορικών δικτύων που χρησιμοποιούσε το αιγυπτιακό κράτος κατά τη διάρκεια του πρώιμου Παλαιού Βασιλείου στο απόγειο της εποχής της κατασκευής των πυραμίδων”.
Είναι πιθανό ότι το ασήμι ήρθε μέσω του λιμανιού της Βύβλου στο σημερινό Λίβανο, δήλωσαν οι ερευνητές, οι οποίοι σημείωσαν ότι οι τάφοι της Βύβλου από τα τέλη της τέταρτης χιλιετίας έχουν πολλά ασημένια αντικείμενα και ότι υπήρχε δραστηριότητα μεταξύ αυτού του λιμανιού και της Αιγύπτου εκείνη την εποχή. Το ασήμι στα βραχιόλια είναι η πρώτη απόδειξη ανταλλαγής σε μεγάλες αποστάσεις μεταξύ της Αιγύπτου και της Ελλάδας, πρόσθεσαν.
Η μελέτη παρέχει επίσης πληροφορίες για το πώς σφυρηλατήθηκαν τα βραχιόλια.
“Τα βραχιόλια κατασκευάστηκαν με σφυρηλάτηση ψυχρής κατεργασίας του μετάλλου με συχνή ανόπτηση [μια διαδικασία θέρμανσης] για να αποφευχθεί το σπάσιμο”, δήλωσε στην ανακοίνωση ο συν-συγγραφέας της μελέτης Damian Gore, καθηγητής στη Σχολή Φυσικών Επιστημών του Πανεπιστημίου Macquarie. “Τα βραχιόλια ήταν επίσης πιθανό να είχαν κραματωθεί με χρυσό για να βελτιώσουν την εμφάνισή τους και την ικανότητά τους να διαμορφώνονται κατά την κατασκευή”.
Η βασίλισσα Χετεφέρ Α’ ήταν μια από τις βασίλισσες με τη μεγαλύτερη επιρροή στην αρχαία Αίγυπτο- ήταν σύζυγος του Σνεφέρου, του πρώτου φαραώ της τέταρτης δυναστείας (περίπου 2575 π.Χ. έως 2465 π.Χ.). Ο τάφος της, που ανακαλύφθηκε στη Γκίζα το 1925, περιείχε πολλούς θησαυρούς, όπως επίχρυσα έπιπλα, χρυσά αγγεία και κοσμήματα, μεταξύ των οποίων 20 από αυτά τα βραχιόλια, έγραψαν οι ερευνητές στη μελέτη.
Ορισμένα από τα βραχιόλια αποτελούν σήμερα μέρος της συλλογής του Μουσείου Καλών Τεχνών της Βοστώνης.