Νέα έρευνα παρέχει ισχυρές ενδείξεις για ηφαιστειακή δραστηριότητα στην Αφροδίτη. Η μελέτη εντόπισε ένα ηφαιστειακό άνοιγμα έκτασης σχεδόν 1 τετραγωνικού μιλίου που άλλαξε σχήμα και μεγάλωσε κατά τη διάρκεια οκτώ μηνών το 1991. Τέτοιες αλλαγές στη Γη συνδέονται με ηφαιστειακή δραστηριότητα, είτε μέσω εκρήξεων είτε μέσω της κίνησης του μάγματος που προκαλεί την κατάρρευση και την επέκταση των τοιχωμάτων των διεξόδων. Η ανακάλυψη αυτή προσφέρει πληροφορίες για τη γεωλογία της Αφροδίτης, του αδελφού πλανήτη της Γης, ο οποίος, παρά το γεγονός ότι είναι παρόμοιος σε μέγεθος και μάζα, δεν διαθέτει τεκτονικές πλάκες.
Η Αφροδίτη φαίνεται να έχει ηφαιστειακή δραστηριότητα, σύμφωνα με μια νέα ερευνητική εργασία που προσφέρει ισχυρές αποδείξεις για να απαντήσει στο ερώτημα που πλανάται σχετικά με το αν ο αδελφός πλανήτης της Γης έχει σήμερα εκρήξεις και ροές λάβας. Αν και οι πλανήτες δεν θεωρούνται “ζωντανοί” με τη βιολογική έννοια, οι επιστήμονες αναφέρονται σε έναν πλανήτη ως “ζωντανό” όταν είναι γεωλογικά ενεργός. Ένας γεωλογικά ενεργός πλανήτης μπορεί να έχει δυναμικό πυρήνα, ηφαιστειακή δραστηριότητα ή τεκτονική κίνηση. Οι επιστήμονες πίστευαν ότι η Αφροδίτη ήταν γεωλογικά νεκρή, αλλά αυτή η νέα έρευνα αποτελεί ισχυρή απόδειξη ότι εξακολουθεί να είναι γεωλογικά ενεργή.
Η Αφροδίτη, αν και μοιάζει με τη Γη σε μέγεθος και μάζα, διαφέρει σημαντικά στο ότι δεν έχει τεκτονική των πλακών. Τα όρια των κινούμενων επιφανειακών πλακών της Γης είναι οι κύριες τοποθεσίες ηφαιστειακής δραστηριότητας.
Νέα έρευνα του ερευνητή καθηγητή του Γεωφυσικού Ινστιτούτου του Πανεπιστημίου της Αλάσκα Fairbanks, Robert Herrick, αποκάλυψε μια ηφαιστειακή εκβολή έκτασης σχεδόν 1 τετραγωνικού μιλίου που άλλαξε σχήμα και μεγάλωσε μέσα σε οκτώ μήνες το 1991. Αλλαγές τέτοιας κλίμακας στη Γη συνδέονται με την ηφαιστειακή δραστηριότητα, είτε μέσω μιας έκρηξης στην έξοδο είτε μέσω της κίνησης του μάγματος κάτω από την έξοδο που προκαλεί την κατάρρευση των τοιχωμάτων της εξόδου και την επέκταση της εξόδου.
Η έρευνα δημοσιεύθηκε πρόσφατα στο περιοδικό Science.
Ο Herrick μελέτησε εικόνες που ελήφθησαν στις αρχές της δεκαετίας του 1990 κατά τη διάρκεια των δύο πρώτων κύκλων απεικόνισης του διαστημικού οχήματος Magellan της NASA. Μέχρι πρόσφατα, η σύγκριση των ψηφιακών εικόνων για την εύρεση νέων ροών λάβας απαιτούσε πολύ χρόνο, σημειώνει το δημοσίευμα. Ως αποτέλεσμα, λίγοι επιστήμονες έψαξαν τα δεδομένα του Magellan για τον σχηματισμό χαρακτηριστικών.
“Πραγματικά μόνο την τελευταία δεκαετία περίπου τα δεδομένα του Magellan είναι διαθέσιμα σε πλήρη ανάλυση, ψηφιδωτά και εύκολα επεξεργάσιμα από έναν ερευνητή με έναν τυπικό προσωπικό σταθμό εργασίας”, δήλωσε ο Herrick.
Η νέα έρευνα επικεντρώθηκε σε μια περιοχή που περιέχει δύο από τα μεγαλύτερα ηφαίστεια της Αφροδίτης, το Ozza και το Maat Mons.
“Τα Ozza και Maat Mons είναι συγκρίσιμα σε όγκο με τα μεγαλύτερα ηφαίστεια της Γης, αλλά έχουν χαμηλότερες κλίσεις και συνεπώς είναι πιο απλωμένα”, δήλωσε ο Herrick.
Το Maat Mons περιέχει τη διευρυμένη έξοδο που υποδηλώνει ηφαιστειακή δραστηριότητα.
Ο αεραγωγός είχε μεγαλώσει από έναν κυκλικό σχηματισμό λίγο κάτω από 1 τετραγωνικό μίλι σε ένα ακανόνιστο σχήμα περίπου 1,5 τετραγωνικού μιλίου.
Η μεταγενέστερη εικόνα δείχνει ότι τα τοιχώματα του αεραγωγού έγιναν μικρότερα, ίσως μόνο μερικές εκατοντάδες πόδια ψηλά, και ότι ο αεραγωγός ήταν σχεδόν γεμάτος μέχρι το χείλος του. Οι ερευνητές εικάζουν ότι κατά τη διάρκεια των οκτώ μηνών που μεσολάβησαν μεταξύ των εικόνων σχηματίστηκε μια λίμνη λάβας στον αεραγωγό, αν και δεν είναι γνωστό αν το περιεχόμενό της ήταν υγρό ή αν ψύχθηκε και στερεοποιήθηκε.
Οι ερευνητές διατυπώνουν μια επιφύλαξη: μια μη ηφαιστειακή, σεισμική κατάρρευση των τοιχωμάτων του αεραγωγού μπορεί να προκάλεσε τη διαστολή. Σημειώνουν, ωστόσο, ότι οι καταρρεύσεις αεραγωγών αυτής της κλίμακας στα ηφαίστεια της Γης συνοδεύονται πάντα από κοντινές ηφαιστειακές εκρήξεις- το μάγμα αποσύρεται από κάτω από τον αεραγωγό επειδή πηγαίνει κάπου αλλού.
Η επιφάνεια της Αφροδίτης είναι γεωλογικά νέα, ειδικά σε σύγκριση με όλα τα άλλα βραχώδη σώματα εκτός από τη Γη και το φεγγάρι του Δία Ιώ, δήλωσε ο Herrick.
“Ωστόσο, οι εκτιμήσεις για το πόσο συχνά θα μπορούσαν να συμβαίνουν εκρήξεις στην Αφροδίτη ήταν εικασίες, οι οποίες κυμαίνονταν από αρκετές μεγάλες εκρήξεις ανά έτος έως μία τέτοια έκρηξη κάθε αρκετά ή και δεκάδες χρόνια”, είπε.
“Η Ιώ είναι τόσο ενεργή που πολλαπλές συνεχιζόμενες εκρήξεις έχουν απεικονιστεί κάθε φορά που την έχουμε παρατηρήσει”, είπε.
Σε γεωλογική χρονική κλίμακα, οι σχετικά νεαρές ροές λάβας δείχνουν ότι ο Άρης παραμένει ηφαιστειακά ενεργός, είπε ο Herrick.
“Ωστόσο, τίποτα δεν έχει συμβεί στα 45 χρόνια που παρατηρούμε τον Άρη, και οι περισσότεροι επιστήμονες θα έλεγαν ότι θα έπρεπε μάλλον να παρακολουθήσετε την επιφάνεια για μερικά εκατομμύρια χρόνια για να έχετε μια λογική πιθανότητα να δείτε μια νέα ροή λάβας”, είπε.
Η έρευνα του Herrick προσθέτει την Αφροδίτη στη μικρή ομάδα των ηφαιστειακά ενεργών σωμάτων του ηλιακού μας συστήματος.