Στη διετία 2014-16, ο Έμπολα χτυπούσε και πάλι την Αφρική. Παρά το γεγονός ότι τότε δεν υπήρχε εμβόλιο, η επιδημία συγκρατήθηκε. Σήμερα, η κατάσταση στο ανατολικό Κονγκό φαίνεται να βγαίνει εκτός ελέγχου και ο ΠΟΥ προειδοποιεί για παγκόσμια απειλή. Και όλα αυτά, ενώ πλέον υπάρχει εμβόλιο. Τι πήγε στραβά;
Μέχρι την τελευταία του πνοή, ο Σάλομον Ντούι Καμπάλε επέμενε ότι είχε δηλητηριαστεί από κάποιον και γι αυτό άρχισε να φτύνει αίμα. Ο 30χρονος άντρας δεν ήθελε να δώσει στις ιατρικές υπηρεσίες το τηλέφωνό του και όταν εκείνοι το βρήκαν και τον κάλεσαν, τους το έκλεισε. Οι αρχές προσπαθούσαν να τον πείσουν να εμβολιαστεί για τον ιό του Έμπολα. Αλλά δεν τα κατάφεραν και μέσα σε μέρες ο Ντούι ήταν νεκρός. Η χήρα του και τα τέσσερα παιδιά τους βγήκαν αρνητικοί στο τεστ για τον ιό, αλλά το ιατρικό προσωπικό τους ενημέρωσε χωρίς περιστροφές: «Αν δεν δεχτείτε τον εμβολιασμό, προετοιμαστείτε να πεθάνετε».
Η βαθιά έλλειψη εμπιστοσύνης, μαζί με την πολιτική αστάθεια και τη βία που ταλανίζουν τη χώρα, έχουν υπονομεύσει τις προσπάθειες των ιατρικών αρχών του Κονγκό να περιορίσουν το ξέσπασμα του ιού, βρίσκοντας και εμβολιάζοντας όσους έχουν έρθει σε επαφή με μολυσμένα άτομα.
Οι ειδικοί συμφωνούν ότι το πειραματικό εμβόλιο για τον ιό έχει σώσει πολλές ζωές στο ανατολικό Κονγκό. Όμως, μετά από έναν χρόνο και περίπου 171.000 δόσεις που έχουν μοιραστεί, η επιδημία δεν δείχνει κανένα σημάδι υποχώρησης. Ο ιός έχει σκοτώσει περισσότερους από 1.700 ανθρώπους και τώρα έχει φτάσει στη μεγαλύτερη πόλη της περιοχής, τη Γκόμα. Ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας πρότεινε πριν από λίγες μέρες να κηρυχθεί ο ιός παγκόσμια απειλή.
Το εμβόλιο που μπορεί να σώσει ζωές
Κατά τη διάρκεια της επιδημίας Έμπολα του 2014-16 στη Δυτική Αφρική πέθαναν περισσότεροι από 11.300 άνθρωποι και το νοσηλευτικό προσωπικό μπορούσε μόνο να ονειρευτεί ότι θα υπήρχε εμβόλιο και μάλιστα ένα εμβόλιο με 97,5% επιτυχία, το οποίο μπορεί να σώσει ακόμα και όσους έχουν μολυνθεί.
«Το έχουμε τώρα, αλλά τελικά δεν είναι το θαύμα που πιστεύαμε ότι θα να είναι», είπε στο Assosiated Press η δρ. Τζοάν Λιού, επικεφαλής των Γιατρών χωρίς Σύνορα. «Το γεγονός ότι το έχουμε χρησιμοποιήσει τόσο πολύ και η επιδημία δεν έχει σταματήσει, δείχνει ότι δεν είναι εύκολο να βρούμε τα μολυσμένα άτομα και να παρακολουθήσουμε την εξάπλωση του ιού».
Ο ΠΟΥ λέει ότι το 90% των ανθρώπων που μπορούν να εμβολιαστούν, δέχτηκαν να το κάνουν. Αυτό, όμως, αφορά μόνο στα άτομα που μπόρεσαν να εντοπιστούν και για τα οποία υπήρχαν αρκετές πληροφορίες ώστε να μπουν σε κάποια λίστα. Το ποσοστό της επιτυχίας δεν περιλαμβάνει εκείνους που δεν εμπιστεύονται τις αρχές, αλλά ούτε και εκείνους που δεν μπορούν καν να βρεθούν.
Το ιατρικό προσωπικό έχει χρησιμοποιήσει τη μέθοδο του κυκλικού εμβολιασμού: Το εμβόλιο δίνεται πρώτα σε εκείνους που ήταν σε στενή επαφή με κάποιον ασθενή. Μετά δημιουργείται ένας άλλος κύκλος, δίνοντας το εμβόλιο σε όσους ήρθαν σε επαφή με όλα αυτά τα άτομα.
Κάποιοι άνθρωποι δεν εμβολιάστηκαν έως ότου είχαν ήδη προσβληθεί από τον ιό και έτσι παρά το εμβόλιο, έπαθαν τελικά Έμπολα. Αυτό δημιούργησε επιπλέον σκεπτικισμό ανάμεσα σε όσους δεν εμπιστεύονταν τον εμβολιασμό από την αρχή.
«Οι φήμες έλεγαν ότι αν εμβολιαζόσουν θα πέθαινες», λέει ο Λιμπόκε Κακούλε Μουχίνγκι, ένας 43χρονος αγρότης στην Μανγκίνα, όπου και ξέσπασε η επιδημία τον περασμένο Αύγουστο. Η μητέρα του ήταν από τους πρώτους που πέθαναν. Μετά, η μια μετά την άλλη, οι έξι αδελφές του που είχαν φροντίσει την άρρωστη μητέρα τους, πέθαναν από τον ιό. Ο Κακούλε δέχτηκε το εμβόλιο και έβαλε και τη γυναίκα του με τα οκτώ παιδιά τους να το κάνουν. «Αν δεν το είχαμε κάνει, θα ήμασταν όλοι νεκροί», λέει ο ίδιος.
Σε κάποιες περιπτώσεις, οι αρχές δεν μπορούν καν να πλησιάσουν ολόκληρες περιοχές, λόγω της βίας ή της δραστηριότητας των ανταρτών, οι οπoίοι συνδέονται με τον ISIS. Πιο συχνά, όμως, οι ίδιοι οι άνθρωποι αποφεύγουν εσκεμμένα το ιατρικό προσωπικό, ή δεν κατάλαβαν ότι δεν πρέπει να ταξιδεύουν αφού εκτέθηκαν στον ιό. Ένας πάστορας, που είναι το πρώτο επιβεβαιωμένο κρούσμα στη Γκόμα, έδινε ψεύτικα ονόματα στις αρχές και στα διάφορα σημεία υγειονομικού ελέγχου στο δρόμο, για να αποφύγει να τον σταματήσουν. Είχε αρρωστήσει στην πόλη Μπουτέμπο και μετά πήρε το λεωφορείο…
Ο ΠΟΥ και οι αρχές του Κονγκό, αποφάσισαν να αλλάξουν τακτική και πλέον δίνουν το εμβόλιο σε όποιον το θέλει. Όμως, με την άφιξη του ιού στη Γκόμα, μια πόλη 2 εκατομμυρίων κατοίκων, όλοι πλέον αναρωτιούνται εάν το εμβόλιο επαρκεί, σε περίπτωση μιας γενίκευσης της επιδημίας.
Η εταιρεία που παράγει το εμβόλιο, η Merck, λέει ότι έχει 245,000 δόσεις του ενός mL και ότι μπορεί να κατασκευάσει ακόμα 900.000 δόσεις στους επόμενους 18 μήνες. Η δόση, στο Κονγκό, έχει μειωθεί στα 0.5 mL, προκειμένου να διπλασιαστούν τα εμβόλια.
«Εάν θα φτάσουν ή όχι τα εμβόλια για να καλύψουν τις ανάγκες, εξαρτάται από την εξέλιξη της επιδημίας, την πρόσβασή μας στις κοινότητες και την επιτυχή περεταίρω παραγωγή δόσεων από τη Merck το 20120», είπε ο ΠΟΥ.
Υπάρχει και ένα δεύτερο πειραματικό εμβόλιο, που παράγεται από τη Johnson & Johnson, αλλά οι αρχές του Κονγκό έχουν πει ότι δεν θα χρησιμοποιηθεί, επειδή χρειάζεται και άλλα τεστ, ενώ χρειάζεται και επαναληπτική λήψη στις δύο εμβομάδες, κάτι που μπορεί να δημιουργήσει σύγχυση. Κανείς δεν ξέρει για πόσο θα μπορεί το εμβόλιο της Merck να προστατεύει τους ανθρώπους. Οι έρευνες δείχνουν ότι η προστασία που προσφέρει διαρκεί περίπου ένα χρόνο, αλλά η επιδημία διαρκεί ήδη τόσο καιρό.
Πηγή: CNN.gr